Tussen 5 september en 5 oktober exposeert Hans Ensink op Kemna in Galerie 44. De naam van zijn tentoonstelling is geïnspireerd op één van de daar getoonde schilderijen: A TEMPO, een term afkomstig uit de muziekwereld die aangeeft dat binnen een compositie het vorige tempo weer wordt opgepakt. Wij bezoeken Hans in zijn atelier in de binnenstad van Den Haag waar wij veel van zijn werken mogen bewonderen. Het zijn intrigerende, abstracte werken die gebaseerd zijn op een geometrische vormentaal: cirkels, vierkanten en lijnen.
Hans wilde van jongs af aan kunstenaar worden. Na een opleiding reclametekenen en etaleren studeerde hij Monumentale Vormgeving aan de Academie voor Kunst en Industrie (AKI) in Enschede, waar hij in 1986 afstudeerde. Hij kijkt met veel plezier terug op zijn studietijd, want de AKI was destijds een avantgardistische kunstopleiding waar docenten uit binnen- en buitenland doceerden. De opleiding was dan ook een goede basis om zijn eigen weg te vinden. Al direct na zijn afstuderen kreeg zijn werk veel aandacht, hij kon veel exposeren en ontving de Koninklijke Subsidie voor de Vrije Schilderkunst, een aanmoedigingsprijs voor jonge kunstenaars.
Hans is een abstracte kunstenaar in hart en nieren. Hij heeft vanaf zijn academietijd altijd abstract gewerkt, de tijdgeest was ernaar. Bovendien werd hem bij het vak modeltekenen al snel duidelijk dat dat niet veel zou worden. Zijn ruimtelijk werk was veel beter, want Hans is goed in dingen in de juiste verhoudingen zetten en creatief in het vinden van oplossingen. Maar het maakt volgens hem niet uit of een schilderij abstract of figuratief is, als het maar goed is. En voor Hans is daarvoor essentieel dat de verhoudingen tussen formaat, vorm en kleur kloppen. Het probleem met figuratie is, vindt hij, dat je daar ook altijd kijkt naar de afbeelding, naar hóe iets geschilderd is.
Hans is gefascineerd door de “restruimte” die ontstaat met iedere vorm die een schilder creëert. Met deze “Zwischenraumgespenster” (tussenruimtespoken), citeert hij de Duitse kunstenaar Markus Lüpertz, moet iedere schilder iets. Is het een achtergrond of is het gelijkwaardig, is het beeld plat, alsof je er met één oog naar kijkt, of wordt er ruimte gesuggereerd? Zo speelt Hans met vormen en patronen, maar het gaat hem om meer. Hans benadrukt dat er achter de realiteit van een rationeel tot stand gekomen beeld iets anders schuil moet gaan, een andere werkelijkheid, iets ondefinieerbaars en subjectiefs dat de rationaliteit van het werk weer teniet doet. Uiteindelijk gaat het hem erom dat de subjectieve beleving van het werk de formele kanten ervan achter zich laat en overstijgt.
Hans heeft een heel eigen manier van werken. Hij werkt veel met olieverf, wat het proces traag maakt, ook doordat hij laag over laag werkt en de verf tussen de verschillende lagen telkens moet drogen. In deze periode van wachten ontstaan bij hem dan allerlei andere ideeën en mogelijkheden om het schilderij te vervolgen en soms verdwijnt het oorspronkelijke idee helemaal naar de achtergrond. Van alle stapjes in het proces maakt Hans kleine schetsjes in notitieblokjes. Dat doet hij ook van andere zaken die hem fascineren als hij iets leest of ziet – en inmiddels heeft hij al vele tientallen notitieblokjes volgetekend. Als hij bij het doorbladeren van zo’n blokje geïnspireerd raakt door een bepaald schetsje, maakt hij daar opnieuw een tekening van. Uiteindelijk raakt zo’n tekening dan steeds verder af van de oorspronkelijke schets, hij komt meer op zichzelf te staan en wordt steeds abstracter. Soms gebruikt Hans het aldus ontstane werkje als uitgangspunt voor een schilderij.
Behalve tekeningen en schilderijen maakt Hans ook aquarellen en gouaches met dekkende plakkaatverf en trekpen, waarbij hij varieert in de afstand van de lijnen en de dikte van de pen. Maar het liefst schildert hij in olieverf. Dat doet hij in zijn atelier in Den Haag, terwijl hij in zijn huisje in Stegeren, waar zijn roots liggen, tekeningen, aquarellen en gouaches maakt. Daarnaast heeft Hans prachtige glazen mobiles en wand- en plafondtekeningen gemaakt in openbare gebouwen.
Hans wil alleen dingen maken die nog nooit zijn gedaan, hij wil zichzelf voortdurend opnieuw uitvinden. Hij benadrukt dat hij klein en persoonlijk werk wil maken, geen spectaculaire dingen met behulp van nieuwe media of in de stijl van het abstracte expressionisme. Weliswaar vindt hij die stroming ook waardevol, maar voor hem is het al te snel “ins Blaue hinein”. Hij borduurt liever voort op de ontwikkeling die al lang geleden met Bauhaus en de Stijl is begonnen. Met name aan de helderheid van die traditie wil hij refereren en in die traditie hoopt hij ook zelf te komen staan opdat anderen weer op hem zullen voortborduren.
Hans is bestuurslid en lid van de ballotagecommissie van de Haagse Kunstkring.
Tussen Hans’ eerste expositie in G A L E R I E 4 4 in 2017 en deze tweede expositie is veel gebeurd. Hij gaat niet meer uit van de strenge rechthoeken die hem lang hebben gefascineerd, maar werkt, net als in zijn begintijd als kunstenaar, met ronde vormen. Hij zoekt naar het elan en de vrijheid van vroeger aan de Academie, hij wil fantasie, dynamiek en beweging: A TEMPO.
De expositie wordt geopend op 7 september om 16.00 door Paul Combrinck, beeldend kunstenaar en oud-voorzitter van de Haagse Kunstkring. U bent van harte welkom!
